Drobnoustroje chorobotwórcze, to mikroorganizmy, które zagrażają prawidłowemu funkcjonowaniu organizmu. Ich mikroskopijna wielkość sprawia, że są niedostrzegalne gołym okiem. Wiele z nich pasożytuje w innych organizmach np. zwierząt, a u ludzi wywołuje choroby zakaźne. Ręce są najczęstszym nośnikiem bakterii, wirusów, jaj pasożytów i grzybów odpowiedzialnych za biegunki, zakażenia skóry, choroby układu oddechowego, grypę oraz zatrucia pokarmowe, czy zatrucia pasożytami. Regularne używanie żeli i sprayów do rąk skutecznie zapobiega wielu chorobom i ogranicza ich rozprzestrzenianie się.

Pasożyty:

• Glista ludzka – atakuje jelito cienkie; choroba spowodowana przez glisty nazywana jest glistnicą a zakażeniu najczęściej towarzyszą: ogólne osłabienie, zawroty głowy, obrzęk twarzy, nadmierna pobudliwość oraz alergie.
• Świerzbowiec – atakuje skórę; chorobę wywołaną przez niego nazywa się świerzbem a polega one na tym, że pasożyt drąży w skórze korytarze, powodując świąd i wysypkę.
• Włosogłówka – atakuje jelito grube; zakażenie wysogłówką często objawia się anemią.
• Tasiemiec uzbrojony- atakuje jelito cienkie; jedną z możliwych dróg zakażeń jest przeniesienie przez dłonie; zakażenie może być przyczyną takich dolegliwości, jak: bólee głowy, zmęczenie, bezsenność, nadpobudliwość, osłabienie, brak apetytu lub wilczy apetyt, spadek masy ciała, wysypka, nudności, wymioty, biegunki, bóle w obrębie jamy brzusznej, anemia.
• Owsiki – atakują jelita; to jedne z najbardziej rozpowszechnionych pasożytów, zwłaszcza wśród dzieci, które przenoszone są przez brudne ręce; typowym objawem owsicy jest zaczerwienienie skóry i świąd okolicy odbytu, nadpobudliwość, bóle głowy, osłabienie, brak apetytu, nudności, bóle brzucha i anemia.
• Glista kocia lub psia –  atakuje wątrobę, płuca, oczy, mózg lub inne organy; powoduje toksokarozę, nazywaną chorobą piaskownicy ponieważ na zakażenie narażone są bawiące się w piaskownicy dzieci, które często podnoszą brudne ręce oraz różne przedmioty do ust i zakażając się pasożytem; choroba często przebiega w sposób zamaskowany, a objawy zależą od miejsca, w którym ulokowały się larwy. Może powodować wysoką gorączkę, ból brzucha, kaszel i duszności, problemy z widzeniem.

 

Pierwotniaki:

• Gardia lamblia – atakuje przewód pokarmowy; do zakażenia lambliami dochodzi w wyniku połknięcia cyst. Giardioza jest jedną z najczęstszych chorób brudnych rąk. Choroba może przebiegać bezobjawowo lub też objawy mogą być  różne i niejednoznaczne w zależności od wieku i stanu organizmu, a także typu szczepu lamblii. Mogą występować nudności, brak apetytu, biegunki, wzdęcia stany podgorączkowe, kurczowe bóle brzucha, bóle głowy, zmęczenie, bezsenność i alergie. U dzieci często chorobie towarzyszy wodnista biegunka.

 

Wirusy

• Enterowirusy – atakują przewód pokarmowy; objawy zakażenia to ból brzucha, ostre biegunki, wymioty oraz żółtawy kolor skóry i spojówek, osłabienie, brakiem apetytu; wirus ten przenosi się poprzez kał, więc typowa droga zakażenia to  nieskuteczne mycie rąk po korzystaniu z ubikacji. Enterowirusy mogą wywoływać wirusowe zapalanie wątroby typu A tzw. żółtaczkę pokarmową.
• Wirusy grypy – grypa przenosi się pomiędzy ludźmi drogą kropelkową (np. podczas kichania) lub przez ręce (dotknięcie zakażonej powierzchni a następnie przeniesienie do ust), powoduje ostre objawy w całym organizmie. Skuteczna ochrona przed zakażeniem obejmuje dezynfekcję rąk oraz powierzchni oraz noszenie maseczki ochronnej przez zakażone osoby.
• Rotawirusy – atakują układ pokarmowy; objawy zarażenia rotawirusem to podwyższona temperatura ciała, ostra biegunka oraz wymioty; potocznie zarażenie rotawirusem nazwano grypą żołądkową.
• Adenowirusy – atakują układ moczowy, pokarmowy, oddechowy oraz oczy; zarażenie, w zależności od zaatakowanego układu, może objawiać się: zapaleniem gardła, kaszlem, zapaleniem oskrzeli, a także mogą pojawić się nudności, biegunka oraz bóle brzucha.
• Norowirusy – atakują układ pokarmowy; objawy to dreszcze, gorączka, wymioty, silna biegunka, bóle mięśni i stawów oraz bóle głowy.
• Kaliciwirusy – powodują zapalenie żołądka oraz jelit; objawy towarzyszące zarażeniu to nudności, wymioty, bóle brzucha i biegunka.
• Astrowirusy – powodują nieżyt żołądkowo – jelitowy, którego objawiamy są ostra biegunka, wymioty, bóle głowy, brzucha oraz gorączka;

 

Bakterie

• Salmonella – atakuje układ pokarmowy; typowe objawy to bóle brzucha, nudności, wymioty oraz gorączka.
• Bakteria e-coli – atakuje układ pokarmowy; powoduje wymioty i ostre biegunki.
• Bakteria pałeczki czerwonki (Shigella) – atakuje układ pokarmowy; objawy występujące przy zarażeniu to między innymi biegunka i bóle brzucha.
• Gronkowiec złocisty – powoduje choroby układu oddechowego, skóry, a także zapalenie płuc, oskrzeli, opon mózgowych, żył, mięśnia sercowego oraz może doprowadzić do zakażenia układu kostnego; najczęstszymi, po zakażeniu gronkowcem złocistym, objawami są zmiany skórne takie jak czyraki, ropnie czy liszaje a nawet jęczmień.

 

PAMIĘTAJ: złe nawyki higieniczne najmłodszych są przyczyną zakażeń dróg oddechowych, skóry, przewodu pokarmowego, natomiast złe nawyki higieniczne dorosłych są przyczyną chorób biegunkowych nie tylko u nich samych, ale także przyczyniają się do zarażania dzieci i innych osób.